EENS IN JE LEVEN MOET JE EEN LYNX ZIEN

De Iberische lynx, een mythisch en uiterst zeldzaam dier, een van de zeldzaamste katachtigen ter wereld. Naar schatting (2019) 850 dieren leven nog steeds in het wild. Hij stond op het punt te sterven, maar het gaat gelukkig nu een beetje beter.

Het ontmoeten van dit dier is echt een onbeschrijfelijke ervaring. Je ziet een kruising tussen een tijger, een panter en een kat. Zijn goudgele ogen kijken recht door je heen en zijn tekening en bakkebaarden zijn fantastisch. Wanneer je hem sierlijk ziet stappen, realiseer je je dat je een uiterst zeldzaam moment ervaart dat je de rest van je leven zult koesteren.

En als natuurfotograaf geeft het een kick om de lynx in je zoeker te zien, de schoonheid van dit beestje spettert van je scherm.

Onze reis is de eerste en enige die zich specifiek richt op de fotografie van de lynx. Veel bieden observatie-uitstapjes die in orde zijn en waar je van verre een lynx kunt zien, maar als natuurfotograaf zijn de afstanden dan meestal erg groot.

Vanuit hutten met een perfect zicht en met prima accommodatie zoals je gewend bent van Wildpix. Geduld en doorzettingsvermogen zijn nodig, maar met als resultaat topfoto's!

De Iberische Lynx: bedreigd maar goed beschermd

Hoewel gelukkig niet alle katachtigen worden bedreigd, geldt dit helaas voor veel soorten. Sommige soorten worden zelfs zo ernstig bedreigd dat het onzeker is of ze de komende 50 jaar in het wild zullen blijven voorkomen. Dit laatste geldt voor de Iberische lynx, die waarschijnlijk de meest bedreigde katachtige van alle 36 is (ook de Amur-panter en de Aziatische jachtluipaard behoren tot deze categorie).

Het uiterlijk

De Iberische lynx is ongeveer twee keer zo groot als een grote huiskat. De achterbenen zijn iets langer dan de voorpoten. De staart is kort en heeft een zwarte punt. De vacht kan allerlei bruine tinten hebben. Het patroon varieert van scherp afgelijnde dichte, ronde en langwerpige vlekken tot wazige, bewolkte open plekken. De voorkant van de borst is lichter tot wit van kleur, net als de onderkant van de kin, keel en buik. De kop is fijner gebouwd dan andere lynx soorten en de grote oren met zwarte pluimen hebben een donkere tot zwarte achterkant met een witte vlek. De ogen hebben zwarte oogleden en zijn wit omzoomd met spleetvormige pupillen. Volwassen lynxen hebben grote ronde bakkebaarden van de basis van de oor tot de basis van de kaak. De bakkebaarden worden zwart naar de buitenkant toe. Onder hun kaken eindigen ze in twee witte sikjes. De neus is vleeskleurig en zwart en de snorharen zijn wit.

Verspreiding en habitat

Het leefgebied van de Spaanse lynx bestaat voornamelijk uit droge met struiken bedekte gebieden en deze lynx is alleen te vinden in het zuidwesten van Spanje (ten zuiden van de Pyreneeën) in verschillende afzonderlijke populaties, waardoor het voortbestaan bedreigd is. Het totale aantal werd in 2005 geschat op 84-140. Door bescherming en herintroductie is het aantal nu weer opgelopen tot circa 400, waarvan er circa 300 in de Sierra Morena bij Andújar leven. Daarnaast zijn er inmiddels weer kleinere populaties in Cota Doñana, East Montes de Toledo, West-Sistema Central en Zuid-Portugal. Volwassen lynxen verdedigen een territorium van 3-4 km² tegen andere lynxen.

Gedrag

De lynx leeft alleen en zal andere lynxen uit het leefgebied verjagen. Alleen tijdens de paartijd verdragen ze elkaar. Lynxen zijn katten en ook deze lynx houdt zich meer dan 90% van de dag stil en verschuilt zich in dichte heidebossen. In het leefgebied van de Spaanse lynx zijn vossen, genetkatten en andere kleinere roofdieren een zeldzaamheid omdat ze als voedselconcurrenten worden gezien en worden verjaagd of gedood.

Jagen en dieet

Veel katachtigen hebben een gespecialiseerde levensstijl, waaronder de Iberische lynx. Levend op de grond, jaagt deze lynx bijna uitsluitend op het Europese konijn (meer dan 80% van alle prooien). Dit maakt deze lynx erg kwetsbaar. De enorme afname van het aantal konijnen sinds de jaren 1950 heeft daarom een ​​grote invloed gehad op de overlevingskansen van deze lynx. Andere incidentele prooidieren zijn kleine knaagdieren, hazen, patrijzen, eenden, ganzen en jonge (dam)herten. De Spaanse lynx kan een prooi op een afstand van 300 m ruiken.

Reproductie

De paartijd van de Iberische lynx is van januari-juni met een piek in de eerste twee maanden, zodat in maart-april de meest jonge worden geboren (draagtijd ongeveer 60-70 dagen). De meeste jongen worden geboren aan de voet van oude kurkeiken. Er worden gemiddeld 3 kittens geboren. De eerste 20 dagen blijven de jongen in of bij de geboorteplek en het vrouwtje verplaatst ze 3 tot 4 keer in deze periode. Slechts 1 of 2 jonge exemplaren overleven de eerste 10 maanden.

De jongeren verlaten hun moeder na 1-1,5 jaar. Ze gaan op zoek naar hun eigen territorium dat meestal ongeveer 10-20 km verwijderd is van hun 'ouderlijk huis'. In deze periode zijn ze  het meest kwetsbaar. Maar liefst 50% haalt het niet, en uit onderzoek blijkt dat verreweg de meeste oorzaken door de mens zijn veroorzaakt (botsingen met auto's, verdrinking in putten, valstrikken, enz.).

Status en bedreiging

De Iberische lynx heeft de status "Bedreigd" op de rode lijst van de IUCN. Sinds het einde van de jaren tachtig tot in het begin van deze eeuw is hun aantal met 80% gedaald, waarbij meer dan 40 populaties verdwenen. Een van de hoofdoorzaken is de achteruitgang van hun natuurlijke prooi; het Europese konijn. Niet alleen door te veel jagers, maar vooral door het verdwijnen van geschikte leefomgevingen, onder meer door het planten van eucalyptus en dennen en het verdwijnen van kurkeiken en door myxomatose bij konijnen. Autosnelwegen die hun leefgebied kruisen en het gebruik van strikken voor vossenjacht eisen ook slachtoffers. Ook worden ze bedreigd door uitbreiding van de bebouwing in hun leefgebied, terwijl onbeschermde bronnen kunnen leiden tot verdrinking.